اخبارفرهنگ مردم داریونهمه

فرهنگ مردم داریون /قسمت پنجاهم: باورهای عامیانه مردم داریون

هنگامی که باران های شدید و طولانی، زندگی را سخت می کرد، اذان می گفتند تا باران، بند بیاید و اگر خشکسالی می شد نماز باران می خواندند تا باران ببارد.

به کوشش:جلیل زارع

آب
بر این باور بودند که اگر کسی بی آن که آب خواسته باشد برای او آب بیاورند به مراد خود می رسد و می گفتند:«آب نطلبیده مراده.»
نیز معتقد بودند آب ریختن روی کسی باعث سرد شدن مهر او می شود.
آرمه1
اگر زن حامله چیزی ببیند و میل آن داشته باشد باید به او بدهند و گرنه چشم بچه اش سبز می شود. یعنی بچه اش بر اثر نوعی بیماری، کور به دنیا می آید.
آسیب مالی
آسیب های مالی مانند شکستن ظرف و از بین رفتن مال و محصول را قضایی می دانستند که برای پیشگیری از بلای جانی نازل شده است و دفع کننده ی بلاست.
آهن ربا
آوردن آهنربا در اتاقی که بچه خوابیده است موجب آهن ربایی شدن بچه می شود. حتا تا پیش از چهل روزه شدن نوزاد، ورود دوچرخه به حیاطی که نوزاد هست ممنوع بود. زیرا دینام آن را موجب آهن ربایی شدن کودک می دانستند و آن نوعی عارضه و ناراحتی بود.
آینه
اگر کسی شب در آینه نگاه کند دیوانه می شود. زیاد نگاه کردن در آینه نیز همین گونه است.
امام زمان(عج)
بر این باور بودند که برای ظهور مهدی موعود(عج) دنیا باید یا سراسر کفر شود یا سراسر عدل. از نشانه های زمان ظهور، این است که تفاوتی بین قیافه ی زن و مرد نیست. پدر و پسر توجهی به هم نمی کنند. حضرت ولی عصر(عج)، هنگام ظهور، دست به دیوار کعبه می زند و همه صدای او را می شنوند. دست حضرت علی(ع) جلوی خورشید را می گیرد. حضرت مهدی(عج) به دست فردی به نام دجال، شهید می شود و قیامت آغاز می گردد.
ایستادن
ایستادن کسی در چهارچوب در، درحالی که دو دست را به طرف تکیه داده باشد، بد و نشانه آمدن طلبکار می دانستند.
باران
هنگامی که باران های شدید و طولانی، زندگی را سخت می کرد، اذان می گفتند تا باران، بند بیاید و اگر خشکسالی می شد نماز باران می خواندند تا باران ببارد.
پا
اگر کف پا خارش یابد راهی پیش روست.
بخت گشایی
بخت گشایی را با گره زدن گندم ها یا علف های نورسته در بهار یا گرفتن دعا امکان پذیر می دانستند.
ترسالی
از جمله باورهای عامیانه که بارندگی، آفتابی یا وزش باد را در سال توجیه می کرد، افسانه ای بود مربوط به عید نوروز که می گفت: پیرزنِ منتظر عمو نوروز با وجود همه ی انتظارش، پیش از آمدن او خوابش می برد و پس از چهل روز بیدار می شود و می بیند که کار از کار گذشته است. از این رو بسیار خشمگین می شود و چولوسی2 برمی دارد، دور سر خود می چرخاند و می گوید: «احمدُم رفت / محمدُم رفت / به کی دل کنم خَش / چولوسی ور دارم دنیا زنم تَش». آن گاه چولوس خود را پرتاب می کند. اگر در آب افتد آن سال، ترسالی می شود. اگر به خشکی افتد سالی نسبتا خشک و آفتابی پیش رو است و اگر روی بوته افتد سالی پر از باد را با خود می آورد.
پسر یا دختر شدن بچه
بر این باور بودند که اگر شکم مادر یک روز بزرگ باشد یک روز کوچک، بچه ی او پسر خواهد بود. اخلاق مادری که پسر در شکم دارد بهتر است. صورتش چرب است. اگر در هفت ماهگی شیر او زیر آب برود بچه اش پسر خواهد بود. وقت راه رفتن اگر او را صدا بزنند و از سمت راست سر برگرداند بچه اش پسر می شود. مادرِ دختر کفل پهن دارد. کم تحرک، گرفته و بداخلاق است. صورتی خاک آلود و بی رنگ دارد.
تقدیر
تقدیر و قسمت به شدت مورد اعتقاد مردم بود و می گفتند: «هر چه تو پیشینیت نوشتن هموهِ.» از سرنوشت به “قسمت” تعبیر می کردند. به عنوان مثال می گفتند: «فلانی قسمتش ایه3.» با این حال گاهی نیز بر اراده ی انسان و نقش او در سرنوشتش تاکید می کردند. مثلا می گفتند: «هر که هر چی سرش بیاد حقشه.»
ته دیگ
کسی که هنگام غذا خوردن ته دیگ را پاک کند و بخورد، هنگام عروسی او باران می بارد.
جارو
اگر سر جارو باشد، دعوا خواهد شد. کسی را نباید با جارو زد و گرنه دزد می شود.
جن
هنگام ریختن آب جوش بر زمین باید بسم الله گفت تا بر سر اجنه نریزد. زیرا جن از نام خدا می گریزد. عروس هنگام ورود به حجله باید بسم الله بگوید تا پا بر سر جن و پری نگذارد. هنگام آب کردن کره، دو نخ یا ریشه دور دیگ می بستند و مقداری نمک کنار پایه های سه پایه می ریختند تا جن و پری از آن نبرد و کم نشود. هنگام خواب برای دفع اجنه و جانوران موذی می گفتند: «بسم الله الرحمن الرحیم / سر می ذارم ری (روی) زمین / ای (این) زمین نازنین / هیشکی نیاد بالای سرم / غیر از امیرالمومنین.»
جهنم
چاهی در جهنم وجود دارد که 13 سال طول می کشد تا ریگی به ته آن برسد.
جویدن زبان
جویدن زبان نشانه ی غیبت کردن است.
چپ چشمی
هنگام خروج از خانه اگر با آدمی روبه رو می شدند که چشمش پیچ داشت و به اصطلاح چشم چپ بود آن حال را به فال بد می گرفتند.
دست
اگر کف دست کسی خارش یابد به پول خواهد رسید.
پانوشت:
1- ویار
2- چوب نیم سوخته
3- هر چیزی که روی پیشانیت (تقدیر) نوشته باشند همان خواهد شد.
4- قسمت فلانی این است.

• برگرفته از کتاب “فرهنگ مردم داریون”، نگارش و پژوهش: جلال بذرافکن
• ادامه دارد … (قسمت بعد: ادامه ی باورهای عامیانه در داریون)

امتیاز کاربران: اولین نفری باشید که امتیاز می دهد!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا