اخبارفرهنگ مردم داریون

فرهنگ مردم داریون / قسمت پنجاه و نهم: بازی های مردم داریون

کسی که آخرین بخش شعر نصیب او می شد نفر اخراجی بود.

به کوشش: جلیل زارع

شیوه ی یارگیری یا انتخاب یار در بازی
برای انتخاب یار در بازی ابتدا دو نفر که از نظر مهارت بازی هم سطح بودند به عنوان سرگروه یا “سالار” مشخص می شدند و آن ها به نوبت از بین افراد، یکی یکی یاران خود را مشخص می نمودند. اگر کار انتخاب یار با مشکل مواجه می شد از راهی به نام “هُلّی آوردن” استفاده می کردند؛ به این ترتیب که دو نفری که بر سر آن ها اختلاف بود دست در گردن هم می انداختند، مثلا یکی شیر می شد و دیگری پلنگ؛ آن گاه برمی گشتند و می گفتند: «”هلّی هُلّی” یعنی تحفه ای داریم.» دو سالار می گفتند: «شیر و پلنگ. شیر می خواهی یا پلنگ؟» یکی شیر انتخاب می کرد و دیگری پلنگ. آن که شیر انتخاب کرده بود شیر را در صف خود قرار می داد و آن دیگری پلنگ و با انتخاب یکی از آن دو به وسیله ی سرگروه کار یارگیری تمام می شد. گاهی برای انتخاب تمام یاران نیز از این روش استفاده می شد.
مشخص کردن نفر اخراجی در بازی
برای مشخص کردن نفر اخراجی یا ذخیره در بازی های کودکانه یکی از کودکان هر قسمت مشخص شده از این شعر را می خواند و با دست خود به سینه ی بازیکنان می زد:
« طشتک / به قلمپک / احمدی / لاله کنین / دو پِنج پا / حلوا کنین / حلوا / و نون / و ماهی / پسر / بیشین / دو پایی / وعده / داری / انگور / سیاهی / ها پیش پیشو / ها پیش پیشو»
کسی که آخرین بخش شعر نصیب او می شد نفر اخراجی بود.
آغاز بازی
برای مشخص شدن آغاز بازی معمولا از قرعه استفاده می شد – ضمن آن که برخی بازی ها شیوه ی خاص خود داشت. این کار به چند صورت اجرا می شد:
• شیر و خط کردن سکه
یعنی پرتاب سکه ای به بالا و حدس زدن طرفی که نمایان می شود.
• تر یا خشک
به همان شیوه سکه انداختن اجرا می شد با این تفاوت که به جای سکه، تکه سفال یا سنگی را با آب دهان خیس می کردند و مانند سکه پرتاب می نمودند و طرف مقابل باید حدس می زد که کدام روی آن به طرف بالا قرار می گیرد. از این روش هنگامی استفاده می شد که سکه ای در جیب کسی نباشد.
• پر یا پوچ
در این روش چیز کوچکی را مانند ریگ در دست می گرفتند و طرف مقابل باید حدس می زد در کدام دست اوست.
• بَر زدن
برای بر زدن، نخست مشخص می شد که کار شمردن از چه کسی آغاز شود. برای این کار اگر دو نفر بود می گفتند از کی؟ آن گاه دست ها را پشت سر می بردند و هم زمان با گفتن “یا هَلی” (شاید در اصل یا علی) چند انگشت خود را جلو می آوردند. یکی از افراد آن ها را می شمرد و از همان کسی که قبلا مشخص شده بود شروع به شمارش می کرد. کسی که آخرین شماره به بر سینه او می خورد آغازگر بازی بود.
• برگرفته از کتاب “فرهنگ مردم داریون”، نگارش و پژوهش: جلال بذرافکن
• ادامه دارد … (قسمت بعد: بازی های محلی داریون)

امتیاز کاربران: اولین نفری باشید که امتیاز می دهد!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا