مهم ترین ویژگی های زبانی گویش داریونی در گذشته

پُستِ خنده

بیایید در این پست، بخندیم و بخندانیم ولی دیگران را مورد تمسخر و ریشخند قرار ندهیم. چرا که خنده موجب آرامش است، به شرط آن که باعث آزار و اذیت دیگران نشود.

در سایت ” پژوهشکده باقر العلوم (ع)،” مطلبی تحت عنوان ” خنده زیاد ” از ” احمد محمود تبار درزی ” دیدم که برخی از عبارات آن را گلچین کرده و در این پست می آورم. تا چه قبول افتد و چه در نظر آید:

« توانايى انسان در برخورد با دشوارى‏هاى زندگى محدود است و خواه ‏ناخواه در نبرد با اين دشوارى‏ها خسته مى‏شود، توان و نيرويش كاهش مى‏يابد و نياز به تقويت و تسكين پيدا مى‏كند.

بخش اصلى وجود آدمى روح اوست و جسم، تنها قالب و مركبى براى آن است. ازاين‏ رو، تغذيه و استراحت جسمى به تنهايى براى تجديد و بازيافت قواى از دست ‏رفته كافى نيست و انسان براى آن كه بتواند بار ديگر در صحنه تلاش زندگى حضور يابد و فعّاليّت خود را از سر گيرد، بايستى از نظر روحى نيز تقويت شود.

عواملى كه در اين هنگام مى‏توانند موجب آرامش روانى انسان گردند و قواى تحليل ‏رفته فكرى او را تجديد كنند، گوناگون هستند؛ خنده و شوخى يكى از مهم‏ترين آن‏هاست، چه اين ‏كه يكى از ويژگى‏هاى انسان (و فصل مميّز او از ساير حيوانات) نيز خنده است و ديگر موجودات، خنده، شادى، مطايبه و شوخى ندارند.[1]

انواع خنده
خنده بر سه قسم است: ممدوح، مباح و مذموم

خنده ممدوح
تبسم کردن، خنده ممدوح و مستحب است. در روایتی آمده است: خنده مومن به صورت تبسم است.[2]

تبسم در بعضی از موارد استحباب زیادی دارد: «كسى كه بر چهره برادر مؤمنش تبسّم بزند خدا برايش حسنه مى‏نويسد و كسى كه خدا برايش حسنه بنويسد او را عذاب نخواهد كرد.»[3]

در روایتی آمده است: « پيامبر(ص) از همه مردم لبخندش بيش تر و خوش خلق تر بود مگر آيه قرآنى نازل مى‏شد و به ياد قيامت مى‏افتاد و يا مشغول موعظه مى‏شد و چون مسرور و خشنود بود، از همه مردم خشنودتر بود.[4] »

از این کلام توهمی را که در اذهان بعضی از افراد وجود دارد که خیال می کنند مومن واقعی همواره باید محزون باشد و هیچ وقت نباید بخندد، دفع می شود. چون از جمله علامات محبّت و معرفت خدا این است كه چهره انسان در برخورد با مردم خندان باشد و دل از فراق محبوب غمناك و اندوهناك باشد. [5] نه اینکه در بین مردم محزون باشد.

یعنی لازم نیست مومن هميشه گريان باشد، بلکه هم گريه از ترس خدا و اینکه مرتکب گناهی شود در جاى خود لازم است و هم خنده به هنگام شادی؛ چرا كه همه چیز و از جمله گریه و خنده از طرف خداست.[6]

خنده مباح
خنده مباح خنده ای است که از حد تبسم تجاوز کند و به حد قهقهه نرسد. البته به شرط این که گناهی در این کار نباشد.

معمر بن خلاد می گويد: « از امام رضا(ع) سئوال کردم اگر انسان در اجتماعى بنشيند، بعد سخنى به ميان بیايد و با هم شوخی كنند و بخندند، آیا این کار اشکال دارد؟ »

حضرت فرمود: « اشکالی ندارد، اگر چيزى نباشد. »

معمر بن خلاد می گويد: « من تصور كردم كه منظور آن حضرت از این که فرمودند اگر چيزى نباشد، این بود که فحش و متلك نباشد.[7] »

یعنی اگر افرادی دور هم جمع شوند و برای سرگرمی و گذران وقت و شاد بودن حرف هایی را بزنند که باعث خنده افراد حاضر در مجلس بشود اشکالی ندارد به شرط این که در حرف های آن ها گناهانی مثل تمسخر و غیبت و… نباشد و این کلام امام که خنده و شوخی را مباح می داند منافاتی با روایات دیگر – که خنده و شوخی را مستحب می داند- ندارد.

اگر مجلس خنده، تنها برای وقت گذرانی و لهو و لعب باشد مباح است ولی اگر برای ادخال سرور مومنین باشد مستحب است.

شاهد بر این کلام، روایتی است از حضرت صادق(ع) که به يونس شيبانى فرمود: « شوخى شما با يك ديگر چگونه است؟ » گفت: « كم است.»
فرمود: « چرا شوخى نمي كنيد كه شوخى، نشانه خوش اخلاقى است و باعث شادی دل مومن می شود. پيغمبر(ص) با مردم شوخى مي كرد براى آن كه آنان را خوشحال كند.[8]

خنده مذموم
خنده ای که از نظر دین و یا مردم زشت و ناپسند باشد خنده مذموم نامیده می شود.
مثل خنده ای که به سبب گناه باشد: گاهی انسان درباره شخصی در مجلسی سخن می گوید تا افراد را بخنداند.

رسول خدا(ص) در وصاياى خود به ابوذر فرمود: .. اى اباذر واى به حال كسى كه سخن دروغ بگويد تا مردم را بخنداند. واى بر او، واى بر او»[9]

بعضى تصور مى‏كنند اگر كسى به عنوان شوخى و مزاح و جلب توجه و خنداندن مردم، دروغ و یا تمسخر و غیبت و هر گناه دیگری انجام دهد اشکالی ندارد؛ چرا كه در اين گونه موارد جنبه شوخى و مزاح دارد نه جدّى، اما اين نكته را بايد در نظر داشت كه در شرع مقدس اسلام، گناه به طور کلی نهی شده است چه شوخی و چه جدی.

گاهی انسان با خنده اش موجبات آزار و اذیت دیگران را فراهم می کند: بر سخن اشتباه آميز و نامنظّم شخصی، يا بر افعال آشفته و نامرتّب او، يا بر چهره زشت يا قامت كوتاه يا دراز او يا به عيب و نقصى كه دارد بخندند كه خنده بر اين چيزها داخل در مسخرگى و مورد نهى است.[10] »

• منابع :
[1] .مقدس‏نيا- محمدى ،آداب معاشرت، پژوهشكده تحقيقات اسلامى، بیجا، ص 91
[2] . كلينى،محمد، الكافي، دار الكتب الإسلامية تهران، 1365 هجرى شمسی ، ج‏2، ص 664
[3] بحار الأنوار ، ج‏71، ص: 298
[4] . عارف، سيد محمد صادق؛ راه روشن(ترجمه المحجة البيضاء)، انتشارات آستان قدس رضوى، چاپ اول، 1372 ، ج4، ص161
[5] . نراقى، ملا احمد؛ معراج السعادة، انتشارات هجرت، چاپ پنجم، 1377 ج 2، ص 747 و نهج‏البلاغة ص 168
[6] .نجم 43
[7] . الكافي ، ج‏2، ص: 663
[8] . طبرسى ،رضى الدين حسن بن فضل ، مكارم الأخلاق، يك جلد، انتشارات شريف رضى قم، 1412 هجرى قمری ، ص: 21
[9] . وسائل الشيعة ، ج‏12، ص: 25
[10] . مجتبوى، سيد جلال الدين(مترجم)، علم اخلاق اسلامى، انتشارات حكمت، چاپ چهارم، 1377 ، ج 3 ، ص: 385

سلام جهان عزیز …

التماس دعا داریما، در شب بیست و سوم این بنده روسیاه خدا را هم در لیست کسانی که دعای خیرتان نصیبش می شود قرار دهید. من هم برای سلامتی و بهروزی و عاقبت به خیریتان دعا می کنم.

باقی بقایتان …