با شروع فصل گرما بیماری تب کریمه کنگو که شایعترین بیماری مشترک بین دام و انسان است، افراد شاغل و یا در ارتباط با دامداریها را تهدید میکند.
تب خونریزیدهنده کریمه-کنگو یک بیماری حاد تب دار و خونریزی دهندهاست که ازطریق گزش کنه و یا تماس با خون یا ترشحات یا لاشه دام و انسان آلوده منتقل میشود.
این بیماری اولین بار در سال ۱۹۴۴ در کریمه اوکرائین مشاهده و نام تب خونریزی دهنده برای آن اعلام شد.
در سال ۱۹۶۹ معلوم شد پاتوژن ایجاد کننده تب خونریزی دهنده کریمه کنگو مشابه همان بیماری است، که در سال ۱۹۵۶ در کنگو مشاهده شده است از اینرو ارتباط این 2 مکان و بیماری باعث اسم فعلی آن شد.
CCHF یا همان تب کریمه کنگو در انسان بیماری شدیدی همراه با مرگ و میر حدود ۳۰ ٪ ایجاد میکند که شیوع بیمارستانی آن نیز بسیار بالا است.
ویروس CCHF به وسیله کنه هیالوما منتقل میشود. مخزن ویروس در طبیعت اصولا کنهها است و گاو، گوسفند، بز وخرگوش نیز به عنوان مخزن مطرح است .
این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون یا ترشحات بیمار، لاشه حیوان آلوده (انتقال به قصابها و سلاخ ها) سبب ایجاد همهگیریهای ناگهانی می شود .
بیماری CCHF در فصول گرم سال از اواخر فروردین تا اواخر شهریور (زمان رشد و تکثیر کنهها) شیوع پیدا میکند. مواردی در بین اعضای خانواده بیمار و پرسنل پزشکی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیمار رخ دادهاست. پرندگان به بیماری مقاومند (غیر از شترمرغ) لیکن میتوانند با پخش کنههای آلوده باعث اپیدمی شوند. بیماری در حیوانات بدون علامت است.
دوره کمین بیماری به طور متوسط چهار روز و حداکثر دوازده روز است. معمولاً تا روز چهارم علائم غیر خونریزی مانند تب، سردرد، احساس سرما، خستگی درد عضلانی، پرخونی صورت، پرخونی ملتحمه و چشم، استفراغ و دردهای بالای معده است.
علائم خونریزی از روز چهارم شروع میشود که به صورت پشتی در مخاط دهان و پوست، خونریزی از لثهها، بینی، معده، روده ورحم و زیر پوست ناحیه ساق پا و دستها ظاهر میشود. مرگ بیمار ناشی از شوک، کم خونی خونریزی شدید ریوی، عفونت منتشر و اختلال انعقادی داخل عروقی پیش روندهاست.
در هفته اول بیماری و در مرحله تب میتوان با نمونه گیری از خون ویروس را جدا کرد همچنین میتوان ویروس را از نمونههای بافتی مثل بافت کبد، طحال، کلیه، غدد لنفاوی جدا کرد.
اساس درمان حمایتی است و شامل تنظیم آب و الکترولیک و درمان اختلال انعقادی درون رگی پیش روندهاست. توجه کنید که درمانهای اختصاصی توسط پزشک انجام میشود.
بیمار مشکوک به CCHF باید ایزوله شود و با افراد خانواده و پرسنل بیمارستانی در تماس نباشد. کلیه وسایل بیمارستانی مانند ماسک، دستکش، روپوش، پیش بند، لولههای خون، سرنگهای استفاده شده و هر وسیلهای که با ترشحات بیمار درتماس بوده باید سوزانده شود.
در هنگامی که پرسنل مراقب بیمار در معرض تماس پوستی یا پوستی مخاطی با خون، مایعات بدن و یا فضولات بیمار قرار میگیرند بایستی فوراً سطح آلوده را با آب و صابون بشویند.
سمپاشی منازل و اصطبلها جهت کاهش کنهها، مصرف مواد ضد عفونی جهت گندزدایی توالتها، محیط آلوده به خون و ترشحات بیمار در پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار موثر است.
به دلیل اینکه متاسفانه دام بدون علامت است، باید از مصرف گوشت تازه خودداری شود و دام پس از ذبح تا ۲۴ ساعت در دمای منفی ۱ تا ۴ قرار گیرد تا ویروسهای آن کشته و پس از آن مصرف شود و همچنین از خرید گوشتهای بازرسی نشده بدون مهر دامپزشکی (کشتار غیر مجاز) خودداری شود .