رمان قلعه داریون | قسمت بیست و هفتم

جلیل زارع|
قشون رضاقلی بیگ که حالا دیگر جابر و فرهاد و جمشید و جهانگیر نیز جزو آن بودند، برای پیوستن به سپاه افغان، راهی اصفهان شد. رضاقلی بیگ، جابر را به عنوان مشاور خود پذیرفت. قشون، پس از سه شبانه روز به اصفهان رسید و رضاقلی بیگ مورد استقبال کریم خان افغان قرار گرفت. به این ترتیب، قشون رضاقلی بیگ نیز به سپاه افغان ملحق شد.
رضاقلی بیگ، پس از آن که از استقرار قشون خود در سپاه افغان فارغ شد، دو تن از جاسوسان خود را روانه داریان کرد تا در مورد ادعای جابر مبنی بر فرارش در راه انتقال از بردج به داریان، تحقیق کرده و نتیجه را به وی گزارش کنند. خودش نیز توسط یکی از جاسوسانش رفتار جابر و همراهانش را زیر نظر داشت.
پس از رفتن فرهاد از سه چشمه، حسن خان، همسرش جیران را به همراه طاهر روانه داریان کرد تا در غیاب فرهاد، ستاره را به ازدواج با طاهر راضی کند و مقدمات ازدواج آن ها را در نیمه ی شعبان فراهم آورد.
در داریان، خواهر و برادر بعد از مدت ها هم دیگر را ملاقات کردند. سپیده نیز به گرمی از جیران و طاهر استقبال نمود و دستور داد تمام وسایل آسایش و رفاه آن ها را فراهم آورند تا اوقات خوشی را در داریان سپری کنند.
جیران می دانست سپیده زن سر سختی است و وقتی تصمیم به اجرای کاری بگیرد، کسی جلودارش نیست و نمی تواند مانع راهش شود. و باز می دانست که ستاره در دامان سپیده بزرگ شده است و به راستی او را مادر خود می داند و از او حرف شنوی دارد. بنابراین، در افتادن با آن ها را صلاح نمی دانست. نمی خواست کار از این که هست خراب تر شود. نقشه هایی داشت که باید مو به مو اجرا می شد. باید از خان شروع می کرد. از راحت ترین قسمت نقشه. از جایی که هیچ کس فکرش را نمی کرد. از کسی که حرفش نزد او خریدار داشت. کسی که خودش هم به این وصلت راضی بود.
سپیده نیز زن زیرک و با هوشی بود و می دانست جیران برای چه منظوری آن هم درست پس از این اتفاقات پا به داریان گذاشته است. نمی توانست اجازه دهد به همین راحتی دو جوان عاشق و دلداده را از یک دیگر جدا کنند. ولی نباید بی گدار هم به آب می زد. نباید آشکارا، رو در رویشان می ایستاد. نباید اجازه می داد خان تصور کند می خواهد از نفوذش سوء استفاده کند و او را مجبور به کاری کند که دوست ندارد.

او با هیچ کس، سر جنگ نداشت. نمی خواست رو در روی عزیزانش بایستد. خان، سایه ی بالای سرش بود. عمری را برای فرزندانش پدری کرده بود. نازگل را به عقد پسرش در آورده بود. فرهادش را زیر بال و پر گرفته بود. دست پدری بر سر و رویشان کشیده بود. نگذاشته بود آب در دلشان تکان بخورد. کارهایی که او در حق فرزندانش کرده بود، کم تر پدری در حق فرزندان خودش می کرد. ولی نمی توانست اجازه دهد به هر دلیلی حقی از ذی حقی ضایع گردد. دل هایی شکسته شوند. سرنوشت هایی بد رقم بخورند و یک عمر حسرت را به دنبال داشته باشند. وصلتی که با زور و اجبار سر می گرفت به نفع هیچ کس نبود. برای هیچ کس خوشبختی نمی آورد.
سپیده، آرام آرام، توسن خیالش را به گذشته کشاند. گذشته ای دور و دراز. زمانی که جیران را می خواستند به زور به عقد پسر عمویش در آورند. درحالی که او و حسن خان دلباخته ی هم بودند. درست است که خان از آن ها حمایت کرد ولی اگر سرسختی و مقاومت جیران نبود، خان هم کاری از پیش نمی برد. اگر جیران، تسلیم سرنوشتی می شد که بزرگ ترها برایش رقم زده بودند، خان هم کاسه ی از آش داغ تر نمی شد و اگر هم می خواست، نمی توانست پدرش یعنی خان بزرگ را راضی کند که به ازدواج جیران با حسن خان تن در دهد.
سپیده با خود فکر کرد، ستاره هم باید همان راهی را پیش بگیرد که زمانی جیران پیش گرفته بود. درست است که جیران نیاز به یک حامی داشت که خان نقش حامی را بازی کرده بود ولی استقامت و پایداری خودش ، سرنوشت دلخواهش را برایش رقم زده بود. ستاره هم باید خودش بخواهد، خودش استقامت کند و تسلیم سرنوشتی که دیگران می خواهند برایش رقم زنند، نشود. سپیده فقط می توانست نقش یک حامی را بازی کند. باید ستاره را متقاعد می کرد که سرنوشت او بیش از هر کس و هر چیزی در دستان خودش است و خواست و اراده ی او بیش از هر چیزی تعیین کننده است. ولی نیاز به حامی داشت. نباید حرمت شکنی می کرد و در برابر پدرش قد علم می کرد. باید استقامت می کرد و برای سرنوشت آینده اش می جنگید. اما نه به هر قیمتی. نه به قیمت گستاخی و بی احترامی به پدر. که اگر استقامت می کرد، پدرش نیز بدون آن که از ناحیه ی دخترش حرمت شکنی صورت بگیرد، به زور دخترش را مجبور به کاری که مطابق میلش نیست نمی کرد.
او همسر خودش را بهتر از هر کسی می شناخت و می دانست هر چند پشت اندر پشت، خان بوده است و خان زاده و مغرور به اصل و نسب، ولی او هم مرد خود ساخته ای است و البته اسیر سنت های پیشین و پایبند به رسم و رسوم و قول و قرارها. هیچ کدام از این خصلت ها هم به خودی خود بد نیستند. برخی نیز خصلت های نیکی هستند که از پیشینیان به ارث رسیده اند؛ به شرط آن که در حد اعتدال و به دور از تعصب های خشک و بی منطق اجرا می شدند که در این صورت نتیجه ی خوبی نیز در بر داشتند.
خان باید استقامت را در وجود دخترش می دید تا به خود آید و پا را از دایره ی اعتدال فراتر ننهد. وظیفه ی سخت و دشواری بر دوش سپیده سنگینی می کرد . به خوبی می دانست که برای رسیدن به اهداف بلند خود باید خویشتن دار باشد و صبر را پیشه ی خود ساخته، با هوشیاری تمام گام بر دارد. باید صبر می کرد تا ببیند جیران چه چیزی در چنته دارد. باید اجازه می داد اول او دست خود را رو کند تا به وقتش بی سلاح نماند و مطابق شرایط موجود، تصمیم بگیرد و برای اجرای تصمیم هایش ، درست گام بر دارد.در عین حال، باید ستاره را برای یک مبارزه ی بی امان آماده می کرد. باید متقاعدش می کرد که می شود بدون حرمت شکنی و در کمال احترام به پدر با صبر و استقامت، سرنوشت خویش را آن گونه که شایسته است رقم بزند.
این بود که در کمال سکوت، منتظر عکس العمل جیران شد. جیران نیز به عنوان اولین گام، به سراغ برادر رفت و سر شکوه و گلایه را باز کرد و گفت: خان ! دستت درد نکند. انصافا که خوب در حق خواهر غریبت، برادری کردی ! این بود قول و قراری که با هم داشتیم !؟ یادم نمی آید تا کنون خان، عهد شکنی کرده باشند ! چه شده است حالا که نوبت خواهر بیچاره ات رسیده، پا روی قول و قرار خود می گذاری و خواهر زاده ات را به پسر خوانده ات ترجیح می دهی !؟
خان گفت: آرام باش خواهر ! چه کسی گفته است من قرار است عهد شکنی کنم و به قول و قرارهایم پایبند نباشم!؟
جیران گفت: اگر چنین بود که دست رد به سینه ی پسرم نمی زدی و او را دست خالی باز نمی گرداندی ! مگر نه این است که خودت ار او دعوت کردی به داریان بیاید تا دست ستاره را در دستش بگذاری و راهیشان کنی !؟ پس بگو فقط می خواستی شر رضاقلی بیگ را از سر خود باز کنی و وقتی همه چیز به خیر و خوشی تمام شد قول و قرارت را فراموش کردی !
خان گفت: چه می گویی جیران !؟ من اگر شما را این همه راه به داریان کشانده ام فقط برای این است که کمک کنی قول و قرارهایمان پا برجا بماند. تو باید کمک کنی همه چیز به خیر و خوشی تمام شود. آن گاه من هم دست ستاره را در دست طاهر می گذارم و روانه اشان می کنم.
جیران گفت: من وظیفه ام خواستگاری از ستاره بوده است که انجام داده ام. تو صاحب اختیار دختر هستی و اگر دلت به این وصلت رضا هست باید خودت دست ستاره را در دست طاهر بگذاری و روانه اشان کنی نه من !
خان گفت: درست است خواهر ! ولی من که نمی توانم ستاره را به زور وادار به کاری بکنم که دوست ندارد !
جیران گفت: تا دیروز که دوست داشت ! که اگر نداشت و نمی خواست، همان موقع که خواستگاریش کردیم جواب رد می داد. کی من از تو خواستم دخترت را مجبور کنی به پسر من پاسخ مثبت دهد !؟ اگر آن موقع، جواب منفی می دادید، پسر من هم راهش را از ستاره جدا می کرد و دل به او نمی بست. حالا که او دلباخته ی ستاره شده است می گویی نمی توانی دخترت را به زور وادار به کاری کنی که دوست ندارد !؟ چه شده است که حالا پس از گذشت یک سال، ستاره نظرش عوض شده است !؟ مگر آن که زبانم لال، نظرش را عوض کرده باشند !
خان گفت: اگر منظورت سپیده است، او کسی نیست که به خاطر پسرش دخترمرا به کاری که دوست ندارد وادار کند.
جیران گفت: پس با این حساب، نه شما و نه همسرتان نمی خواهید ستاره را مجبور به کاری کنید که دوست ندارد ! حتما من باید آن دختر بیچاره را مجبور کنم ! برای همین هم مرا به این جا کشانده ای !
خان گفت: من نگفتم او را مجبور کن. ستاره دختری است خام و کم تجربه. در این سن و سال، خوب و بد خود را نمی فهمد. خواستم بیایی و با او صحبت کنی شاید سر عقل بیاید و با سرنوشت خودش بازی نکند.
جیران گفت: اگر آن طور که می گویی خام است و کم تجربه و خوب و بد خود را نمی فهمد، چرا خودت با او صحبت نمی کنی و او را سر عقل نمی آوری !؟
خان گفت: ستاره یک دختر است و زبان مادرانه ی شما را بهتر می فهمد. شما باید برایش مادری کنید و دل او را به دست آورید و خوب و بدش را به او بفهمانید تا راه را از چاه، تشخیص دهد.
جیران گفت: من عمه اش هستم نه مادرش. ظاهرا سپیده مادر اوست ! او هست که از کودکی ستاره را بزرگ و تر و خشک کرده است. حتما بیش از من و شما هم زبان او را می فهمد. ستاره هم از او حرف شنوی دارد. چرا از همسرت نمی خواهی با دخترت صحبت کند و خوب و بدش را به او گوشزد کند !؟
خان گفت: به حسن خان هم گفتم اگر سپیده مادر فرهاد نبود، این راه طولانی را بر شما روا نمی داشتم و راضی به زحمت شما نبودم. ولی چه کنم که سپیده، مادر فرهاد است و نباید توقع داشته باشیم پسر خود را رها کند و از خواهر زاده ی من جانبداری نماید ! حالا هم وقت شکوه و گلایه نیست. من تو را این همه راه به این جا نکشانده ام که باب گلایه باز شود. می خواهم کمک کنی تا ستاره را به این وصلت راضی کنیم. نمی خواهم دخترم را به زور، سر سفره ی عقد بنشانم.
جیران گفت: حق با شماست ! گله و شکایت فایده ای ندارد. باید یک فکر اساسی و منطقی کرد. خودتان چه صلاح می دانید ؟
خان گفت: من که آن چه را صلاح می دانستم گفتم. از شما می خواهم که با ستاره صحبت کنید و او را سر عقل بیاورید.
جیران گفت: ولی این راهش نیست. ستاره از هیچ کس به اندازه ی سپیده حرف شنوی ندارد و هیچ کس هم به اندازه ی او حق مادری بر گردن دخترت ندارد. او تا حالا برایش مادری کرده است و هم چنان هم باید مادری کند.
خان گفت: منظورت را نمی فهمم ! نکند می خواهی بگویی باید از سپیده بخواهم که ستاره را از فکر و خیال فرهاد، بیرون بیاورد و به وصلت با طاهر راضی کند !؟
جیران گفت: هر دو می دانیم که سپیده، زن سرسختی است و هرگز تن به خواسته ی ما نمی دهد. او اگر هم بتواند ستاره را متقاعد می کند که به وصلت با پسرش تن در دهد.
خان گفت: پاک گیج شده ام ! نمی دانم چه نقشه ای در سر می پرورانی ؟ می شود واضح تر بگویی، چه خیالی در سر داری ؟
جیران گفت: اگر می خواهیم موفق به این کار شویم، نباید بی گدار به آب بزنیم. باید سنجیده عمل کنیم. اگر به قول خودت، مرا این همه راه به این جا کشانده ای تا کمک کنم ستاره به این وصلت راضی شود، خودت هم باید در این راه با من همراه باشی.
خان گفت: از من چه کاری ساخته است؟ ستاره دخترم است و طاهر هم خواهر زاده ام. هر دو را به یک اندازه دوست دارم و سرنوشتشان برایم مهم است. پس هر کمکی از دست من بر آید دریغ نمی کنم.
جیران گفت: راهش این است که شما به سپیده بگویید با ستاره صحبت کند و او را سر عقل بیاورد. به او بگو ستاره و طاهر با هم نامزد هستند و این را همه می دانند. تو حق مادری بر گردن او داری. پس مادری کن و او را به این وصلت راضی کن.
خان گفت: ولی همان طور که گفتم بی فایده است. اگر پای فرهاد در میان نبود، می شد روی سپیده حساب کرد ولی حالا که…
جیران سخن خان را قطع کرد و گفت: بله ! حالا که پای پسرش در میان است نمی شود. من هم این را می دانم. نگفتم سپیده این کار را انجام می دهد. گفتم شما از او بخواه که با ستاره صحبت کند و او را راضی کند.
خان گفت: وقتی خودمان ار اول می دانیم که سپیده چنین کاری را نمی کند، چرا از او چنین کاری را بخواهیم !؟
جیران گفت: تا سپیده که حق مادری بر گردن ستاره دارد هست، من که عمه اش هستم حنایم نزد او رنگی ندارد. نمی توانم با او صحبت کنم و خوب و بدش را به او حالی کنم. شما از سپیده بخواه، اگر او امتناع کرد و یا قبول کرد و از پس این کار بر نیامد، آن گاه من دست به کار می شوم.
خان که تازه متوجه شد خواهرش چه نقشه ای در سر می پروراند، در دل به هوش و ذکاوت او آفرین گفت ولی غرور مردانه اش به او اجازه نداد نظر خود را واضح و روشن بگوید. این بود که وانمود کرد به نیت خواهرش پی نبرده است و گفت: بسیار خوب ! اگر تو این طور صلاح می دانی، ایرادی ندارد. من با سپیده صحبت می کنم و از او می خواهم که با ستاره صحبت کرده و او را به این وصلت راضی کند.